دایرکت ایکس چیست و چرا برای بازی های کامپیوتری مهم است؟
دایرکت ایکس (DirectX) یکی از محصولات مایکروسافت است که به عنوان یک رابط برنامه نویسی (API) برای ساخت و اجرای بازی ها و برنامه های چند رسانه ای در سیستم عامل ویندوز عمل می کند. دایرکت ایکس شامل چندین زیر مجموعه است که هر کدام به یک جنبه از پردازش گرافیک، صوت، شبکه و ورودی/خروجی مربوط می شوند. برخی از این زیر مجموعه ها عبارتند از:
- Direct3D: برای نمایش تصاویر سه بعدی با استفاده از سخت افزار گرافیک
- DirectDraw: برای نمایش تصاویر دو بعدی با استفاده از سخت افزار گرافیک
- DirectSound: برای پخش صدا با استفاده از سخت افزار صوتی
- DirectInput: برای دریافت و پردازش داده های ورودی از صفحه کلید، ماوس، دسته بازی و سایر دستگاه ها
- DirectPlay: برای ایجاد ارتباط شبکه ای بین بازیکنان در بازی های چند نفره
- DirectMusic: برای پخش موسیقی با استفاده از سخت افزار صوتی
دایرکت ایکس با فراهم کردن یک رابط استاندارد بین نرم افزار و سخت افزار، به توسعه دهندگان بازی ها کمک می کند تا بتوانند بازی های خود را به راحتی و با کارایی بالا بر روی سخت افزار های مختلف اجرا کنند. همچنین دایرکت ایکس با به روز رسانی خود، قابلیت های جدید و پیشرفته تر را در زمینه گرافیک، صوت، شبکه و ورودی/خروجی به نرم افزار ها معرفی می کند.
برای استفاده از دایرکت ایکس، نیاز به دانلود و نصب آخرین نسخه آن بر روی سیستم عامل ویندوز دارید. شما می توانید دایرکت ایکس را به صورت رایگان و با لینک مستقیم از سایت مایکروسافت دانلود کنید. همچنین بعضی از بازی ها و نرم افزار ها، نسخه خاص خود را از دایرکت ایکس در زمان نصب نصب می کنند. لذا قبل از نصب دایرکت ایکس، توصیه می شود که نسخه فعلی آن را در سیستم خود چک کنید.
اضافه شدن قابلیت Ray Tracing به نسخه جدید دایرکت ایکس
از ویژگی‌های نسخه جدید Direct X می‌توان به DXR اشاره کرد که اشاره به همان تکنولوژی معروف و امروزی Ray-Tracing دارد.این ویژگی، شبیه‌سازی متفاوتی از نور و پردازش آن در بازی‌های ویدیویی ارائه می‌دهد و منجر به پیدایش جلوه‌های زیبایی در قالب انعکاس‌ها، سایه‌ها و همچنین نورپردازی‌ها می‌شود.از دیگری قابلیت‌های Direct X ویژگی VSR یا تکنیک سایه زنی متغیر است که باعث می‌شود بدون افت کیفیت، بازی‌ها روی سیستم شما روان‌تر اجرا شوند.این ویژگی با همگام‌سازی تصویر و نرخ فریم و تغییرات جزئی در پردازش سایه‌ها، عملکرد سیستم شما در اجرای بازی‌ها را ارتقا خواهد داد.از این ویژگی در بازی‌های واقعیت مجازی نیز استفاده زیادی می‌شود.
ساز و کار و منشا اسم Direct X
نرم افزار دایرکت ایکس در واقع مجموعه‌ای از نرم افزارهای کوچک‌تر است که در کنار یکدیگر، وظیفه پردازش تصاویر مختلف را به خصوص برای بازی‌های ویدیویی، بر عهده دارند. این نرم افزارهای کوچک که به نوعی API یا همان Application Programming Interface نامیده می‌شوند، هر کدام وظیفه جداگانه‌ای داشته و اسم آن‌ها با کلمه Direct شروع می‌شود. از جمله این نرم افزارها می‌توان به Direct3D، DirectDraw، DirectMusic و … اشاره کرد که مجموعه همگی در کنار هم برای ساده‌تر بیان کردن، Direct X نامیده می‌شود. این عبارت X در واقع به تمامی زیرشاخه‌های نرم افزاری اشاره می‌کند و نکته جالب این است که شرکت مایکروسافت در نام‌گذاری کنسول خودش یعنی Xbox نیز، از همین اسم الهام گرفته است زیرا فناوری و تکنولوژی ساخت Xbox بر مبنای همین Direct X است.
نسخه‌های مختلف Direct X
در طول سال‌های متوالی، نسخه‌های مختلفی از نرم افزار دایرکت ایکس منتشر شده است که هر کدام بسته به میزان پیشرفته بودن سخت افزار، بهبودهایی نسبت به نسخه‌های قبلی داشته است. دایرکت ایکس از شماره 9 مسیر خود را در سال 2005 برای ویندوزهای 98، Me و XP آغاز کرد و اکنون به شماره 12 رسیده است. هر کدام از نسخه‌های جدیدتر، ویژگی‌های قبلی را در دل خود جای داده‌اند و قابلیت‌های جدیدی را نیز برای سخت افزارها باز خواهند کرد. نرم افزار دایرکت ایکس 12 علاوه بر اینکه تمامی ویژگی‌های نسخه قبلی را پشتیبانی می‌کند، قابلیت‌های مدرن و جدیدی مانند Ray Tracing را نیز به آن اضافه کرده است. شرکت مایکروسافت در سال 2020 نسخه Ultimate را برای شماره دوازدهم نرم افزار منتشر کرد که ورژن 1.1 قابلیت Ray Tracing و بهبود برخی عملکردها را در اختیار کنسول‌های نسل نهم Xbox و همچنین کاربران ویندوز قرار داد.
